Σάββατο 4 Απριλίου 2015

Αφιέρωμα 10 Απριλίου 1826, το Ηρωικό δίλημμα των Μεσολογγιτών: Εδώθε με τη Λευτεριά εκείθε με το Χάρο!

Του καθηγητού Χρήστου Γερ. Σιάσου

       Ο Εθναπόστολος των Σκλάβων, ο μεγάλος Δάσκαλος, Προφήτης, Ισαπόστολος, Διαφωτιστής του Γένους και προστάτης μας Άγιος  Κοσμάς ο Αιτωλός, με τα πύρινα κηρύγματά του άνοιγε τους πνευματικούς ορίζοντες για τον ανηφορικό και δύσβατο δρόμο της Ελευθερίας του Γένους. Αφυπνίζει συνειδήσεις, ζέσταινε τις καρδιές των πιστών, προετοίμαζε τον αγώνα κατά του εξισλαμισμού περιμένοντας το «Ποθούμενο», την απελευθέρωση του Γένους. 
 Στις 10 Απριλίου 1771, το Μεσολόγγι επαναστατεί. Οι Τούρκοι σφάζουν, λεηλατούν, επί τρείς ημέρες η φωτιά καταστρέφει την Πόλη. 
    Στους αγώνες για την λευτεριά συμμετέχουν οπλαρχηγοί, πολεμιστές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, Φιλέλληνες από Αμερική, Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία, Σουηδία, Ρωσία και Κύπρο.
     Ανήμερα Χριστουγέννων το 1822, ο Ομέρ Βρυώνης αποφασίζει έφοδο η οποία απέτυχε με πολλές απώλειες των Τούρκων. Το Μάρτιο του 1823 ο Μαυροκορδάτος αναθέτει στον Μιχαήλ Κοκκίνη την οχύρωση του Μεσολογγίου, με τείχος ύψος 3.50 μ., δεκαοχτώ ντάπιες, προμαχώνες, και επτά πυροβολεία. Τον Απρίλιο του 1825 ο Κιουταχής προετοιμάζει την δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου. Ο Ιμπραήμ, το Φεβρουάριο του 1826 διατάζει γενικό κανονιοβολισμό προκειμένου να σταματήσουν κάθε ανεφοδιασμό και απομόνωση της Πόλης. Η Φρουρά βγήκε από τα τείχη με ξεγυμνωμένα τα γιαταγάνια. Οι απώλειες του Ιμπραήμ ήταν πολλές.........

 
      Στην Πόλη τα τρόφιμα τελείωναν. Η πείνα απλωνόταν παντού. Οι Μεσολογγίτες άρχιζαν να μαγειρεύουν ότι βρουν, γάτες, σκυλιά και όπως γράφει ο Κασομούλης, «…Εδόθησαν και εις τους ποντικούς…». Έφθασε η ώρα των μεγάλων αποφάσεων.

         Ο Ιωσήφ, Επίσκοπος Ρωγών και Κοζύλης, έρχεται στο Μεσολόγγι όπου συναντά τον Μητροπολίτη Πορφύριο και συνεργάζονται με όλους τους οπλαρχηγούς, Παπαδιαμαντόπουλο, Καψάλη,  Ραζηκώτσικα, Μπότσαρη, Μακρή, Τζαβέλα, Στουρνάρα, Δεληγιώργη,  Σωτηρόπουλο, και  άλλους καπεταναίους, για την έκβαση του Αγώνα. Εμψυχώνει τους πολιορκημένους Μεσολογγίτες, τους ετοιμάζει να υποδεχθούν με καρτερία και γενναιότητα την θυσία προς «χάριν του Μεσολογγίου και της Πατρίδος… κρατών τον Τίμιον Σταυρόν εις χείρας…» 
        Οι μεγάλες συμφορές σε βάρος της σκλαβωμένης Πατρίδας μας γιγάντωναν την ψυχική φλόγα για λευτεριά. Το Ηρωικό δίλλημα: Εδώθε με τη Λευτεριά εκείθε με το Χάρο, πλανάται παντού. 
      Ο Ιωσήφ γίνεται  γεφυροποιός Κλήρου και λαού, οργανώνει τους Ιερείς, τους Οπλαρχηγούς, το λαό της Πόλης. Στο προαύλιο της Αγίας Παρασκευούλας  συνεδριάζει το Συμβούλιο του Αγώνα.  Η πρόταση ήταν πολύ σκληρή! Σφαγή όλων των γυναικόπαιδων του Μεσολογγίου, προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. 
      Ο Επίσκοπος αντέδρασε αμέσως λέγοντας: «Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος, αν τολμήσετε να πράξετε τούτο, πρώτον θυσιάσατε εμένα και σας αφήνω κατάρα του Θεού και της Παναγιάς και το αίμα των αθώων να πέση εις τα κεφάλια σας», και  άρχισε να κλαίει, έμειναν όλοι σιωπηλοί για αρκετή ώρα. «Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει, Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει..». 

     Αμέσως αποφασίστηκε να μη θανατώσουν τα γυναικόπαιδα. Ο Ιωσήφ  συνέταξε την απόφαση με το σχέδιο της Εξόδου και αποφασίστηκε ομόφωνα να γίνει, Σάββατο Λαζάρου προς Κυριακή των Βαΐων, στις 10 με 11 Απριλίου 1826 τα μεσάνυχτα ώρα 2. 
     Την παραμονή της Εξόδου, ο Επίσκοπος  Ιωσήφ  μετάλαβε των Αχράντων Μυστηρίων όλους τους Πολιορκημένους του Μεσολογγίου. 

10 Απριλίου 1826,  νύχτα της Εξόδου.  Μια φωνή ακούστηκε να λέει, «πίσω στα κανόνια σας», ακολούθησε πανικός, μέσα στο Μεσολόγγι είχαν αρχίσει οι σφαγές, δραματικές οι σκηνές. 
     Στον αγώνα δεν «ρίχτηκαν» μόνο οπλαρχηγοί, άνδρες, γυναίκες είχαμε και «αμούστακα» παιδιά, πεινασμένα, δυστυχισμένα, που λίγο πιο πέρα έβλεπαν το άψυχο σώμα του πατέρα, της μάνας, του αδερφού. Αυτά τα παιδιά έπλεξαν το ηρωικό στοιχείο του αγώνα. «…Μια ομάδα από μικροπαίδια… ορκίστηκαν όλα τους ζωσμένα ψεύτικα σπαθιά στη μέση, να υπερασπίσουν την Πατρίδα, μέχρι θανάτου… γεμίζουν κατά τις μάχες τα τουφέκια των αγωνιστών… Ήταν το ξακουστό Σώμα των Γελεκτζήδων…».

 Ο Δημογέροντας Χρήστος Καψάλης, όταν κυκλώθηκε το σπίτι του, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη, σκοτώνοντας γέροντες και γυναικόπαιδα. «Το Μεσολόγγι σκέλεθρο, γυμνό ξεσαρκωμένο δεν παραδίδει τα΄ άρματα, δεν γέρνει το κεφάλι κρατεί για νεκροθάφτη του, το Χρήστο τον Καψάλη». Κλήρος και Λαός όρμησαν φωνάζοντας «Χριστός Ανέστη» κι έπεσαν όλοι,  άψυχοι ΝΑΙ, ηττημένοι όμως ΟΧΙ.  
       Ο Επίσκοπος Ιωσήφ συλλαμβάνεται  και  θανατώνεται με αποκεφαλισμό στις 13 Απριλίου 1826.  «εις φυσεκοφόρον πίθον ερρίφθη εις αυτόν, ημιεκάη και ημίκαυστος απεκεφαλίσθη», μας γράφει ο Τρικούπης. Ζωγράφοι, λογοτέχνες, ποιητές, Έλληνες και Φιλέλληνες απαθανάτισαν τη θυσία των Μεσολογγιτών. 

Ο Κωστής Παλαμάς γράφει:  «Η μεγαλοσύνη στα Έθνη  δε μετριέται με το στρέμμα με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα.»
«…Ο Χριστός εισήρχετο στην Αγία Πόλι Ιερουσαλήμ, οι Χριστιανοί εξήρχοντο από την Ιερά Πόλι του Μεσολογγίου…» μας λέει ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.

     Με Β.Δ. της 4 Απριλίου 1907  καθιερώθηκε ετήσιος διήμερος εορτασμός της Ιστορικής Εξόδου του Μεσολογγίου. Φουστανελοφόροι και αρματωμένοι μεταφέρουν την Εικόνα της Εξόδου,  το Ιερό Ευαγγέλιο, τον Τίμιο Σταυρό του Επισκόπου Ιωσήφ , μετά από τον Μέγα Εσπερινό στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος, στον Τύμβο των Ηρώων όπου ψάλετε η  επιμνημόσυνη δέηση, γίνεται κατάθεση στεφάνων, ομιλιών και αναπαράσταση της ανατίναξης του Χρήστου Καψάλη. Την Πομπή παρακολουθούν Αρχιερείς, Κληρικοί, η Πολιτική, η  και  Στρατιωτική Ηγεσία, Εκπρόσωποι Ξένων Κρατών  και πλήθος κόσμου. 

Ο Τίμιος Σταυρός του Επισκόπου Ιωσήφ Ρωγών φυλάσσεται στη Πινακοθήκη του Δήμου Μεσολογγίου

Η εικόνα της Εξόδου

Η Θεία Μετάληψη όλων των Αγωνιστών του Μεσολογγίου από τον Επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ.

Η  Θυσία του Χρήστου Καψάλη. 

Ο τάφος του Επισκόπου Ιωσήφ Ρωγών στο Μεσολόγγι