Λόγω της προεκλογικής περιόδου, ξεχάσαμε μία άλλη μάχη, αυτή των Πανελλαδικών εξετάσεων, πολύ σημαντικότερη για χιλιάδες μαθητές και τις οικογένειές τους. Θεώρησα, λοιπόν, σκόπιμο να κοινοποιήσω εδώ ένα περσινό άρθρο που είναι και πάλι επίκαιρο. Ευχόμενος καλή επιτυχία στους υποψήφιους νέους, με όσο το δυνατόν λιγότερο άγχος και γι' αυτούς και για τους γονείς τους...
Γράφει ο Κώστας Παπαδόπουλος
Αφού τελείωσαν και οι Πανελλαδικές Εξετάσεις, ας ασχοληθούμε τώρα με τα θύματα που άφησαν πίσω τους κι εφέτος, στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης που περνάνε όλοι. Μιλάμε για τον πιο ψυχοφθόρο – για γονείς και παιδιά – θεσμό, ο οποίος τούτη τη φορά έμελλε να συνοδευτεί από όλων των ειδών ακραίες αντιδράσεις των μαθητών – εφήβων που μας ταρακούνησαν όλους –γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικούς, ειδικούς και κοινωνία ολόκληρη. «Πλην Λακεδαιμονίων» βεβαίως….
Όταν αυτοί οι τελευταίοι επεξεργάζονταν το σχέδιο «ΑΘΗΝΑ», το μόνο που ΔΕΝ τους ένοιαζε ήταν η ποιότητα της εκπαίδευσης σ’ όλες τις βαθμίδες. Ούτε καν ένιωσαν την ανάγκη ν’ αλλάξουν άμεσα το θεσμό των Πανελλαδικών, όπου καλούνται τα νιάτα μας, στην πιο κρίσιμη κι ευάλωτη καμπή της ζωής τους, να παίξουν «σε μια ζαριά» το μέλλον τους. Ούτε θυμήθηκαν παλιότερες υποσχέσεις – τώρα που οι μαθητές λιποθυμάνε στα σχολεία από πείνα, που γονείς αυτοκτονούν εξαιτίας της ανέχειας επηρεάζοντας άμεσα τον ψυχισμό των παιδιών τους, που το άγχος έχει κυριεύσει τους πάντες κι εκδηλώνεται με πληθώρα συμπτωμάτων – να βάλουν επιτέλους στα σχολεία την ειδικότητα του ψυχολόγου.
Πέρα απ’ τις κατά καιρούς εκτιμήσεις ειδικών και μη, που σπεύδουν να εξηγήσουν κάθε παραβατική συμπεριφορά όταν πλέον είναι αργά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι στον τομέα της πρόληψης τίποτε δεν έχει γίνει. Αφήνουμε το σύστημα να «βιάζει» τον ψυχισμό των νέων στο τελευταίο και πιο σημαντικό στάδιο της εφηβείας τους, ακριβώς τότε που καλούνται να διαμορφώσουν την ταυτότητά τους, την προσωπικότητά τους, που θα τους δώσει νόημα και κατεύθυνση στη ζωή. Κάτι τέτοιο θα αποτρεπόταν μόνο εάν οι απόφοιτοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εισάγονταν στην τριτοβάθμια κάτω από άλλες συνθήκες, όχι απότομες, όχι βίαιες, όχι στιγμιαίες, αλλά βήμα – βήμα, σκαλί – σκαλί μέσω ενός άλλου συστήματος που θα λάμβανε υπ’ όψιν του τις ιδιαιτερότητες της ηλικίας, αφήνοντας τους νέους ξέγνοιαστους ν’ ασχοληθούν με την οικοδόμηση μιας υγιούς προσωπικότητας.
Ειδικά εφέτος, αποδείχτηκε περίτρανα πόσο πολύ ήταν επηρεασμένοι οι υποψήφιοι απ’ όλη την αρνητική κατάσταση των τελευταίων χρόνων. Κι όταν λιποθυμούσαν μέσα στις σχολικές αίθουσες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, δε θα μπορούσε να μη συμβεί το ίδιο και μπροστά στις πύλες ενός αβέβαιου μέλλοντος, οι οποίες θα φάνταζαν γι’ αυτούς ως «πύλες της αβύσσου». Όλοι τους, από ανέμελοι μαθητές μετατράπηκαν στιγμιαία σε υποψήφιους με την ασήκωτη ευθύνη ν’ ατενίσουν το μέλλον και να πάρουν αποφάσεις καθοριστικές για τη ζωή τους. Όμως με τί όρεξη; Με ποιο κίνητρο να διαγωνιστούν, όταν ακούνε καθημερινά για άνεργους πτυχιούχους ή για πτυχιούχους που ξενιτεύονται για να βρουν μια δουλειά, ακόμη και άσχετη με αυτό που σπούδασαν;
Οι μόνοι που θα μπορούσαν να βοηθήσουν αυτούς τους νέους – αφού το κράτος τούς έχει μακριά από ειδικούς που θα πρόσφεραν στήριξη – είναι οι γονείς. Αυτοί, όμως, δεν καταλαβαίνουν όσο πρέπει – λόγω έλλειψης ειδικών γνώσεων – τον ψυχισμό των παιδιών τους ή διακατέχονται – δυστυχώς πολλοί – από εκείνο το απαρχαιωμένο εφέ της επίδειξης για την «καλή» σχολή και το «καλό» επάγγελμα. Δεν πρόλαβαν ακόμα να συνειδητοποιήσουν ότι κάτι τέτοια δεν ισχύουν σήμερα, αφήνοντας τα παιδιά τους να επιλέξουν τα ίδια αυτό που επιθυμούν, χωρίς την επιπλέον πίεση. Αυτό που θα πρέπει να κάνουν οι γονείς σ’ αυτή τη φάση – δύσκολο μεν αλλά εφικτό – είναι να τονώνουν το ηθικό των παιδιών τους, να μη μεταφέρουν το δικό τους άγχος σ’ αυτά, να περνούν θετικά μηνύματα κι όχι καταστροφικά για το μέλλον τους και να μην τα επικρίνουν συνεχώς και χωρίς λόγο. Κι αυτό, όχι μόνο κατά την περίοδο των εξετάσεων αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια της εφηβείας. Πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν τα ειδικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ψυχισμού κάθε παιδιού. Πρέπει να γνωρίζουν ότι οι έφηβοι κυριεύονται πολλές φορές από έντονο αίσθημα αβεβαιότητας κι ανασφάλειας. Εναντιώνονται στις υποδείξεις των ενηλίκων και πολλές φορές επαναστατούν. Πρέπει, επίσης, να γνωρίζουν ότι πολλοί απ’ αυτούς διακατέχονται από απογοήτευση, πέφτουν εύκολα σε κατάθλιψη κι έχουν πολλές φορές βίαιες εκρήξεις.
Τελειώνω με μια συμβουλή προς τους γονείς: Βοηθήστε τα παιδιά σας σ’ αυτή τη δύσκολη φάση της ζωής τους με ενθαρρυντικά σχόλια κι όχι επικριτικά. Έχετε κατά νου ότι βρίσκονται στο τέλος της εφηβείας κι εναντιώνονται σε κάθε μορφή εξουσίας. Κι όσο πιο περιοριστικοί είστε ως γονείς, τόσο πιο συχνά κι έντονα θα εκδηλώνεται η αντίθεση κι ανυπακοή τους προς αυτής της μορφής γονεϊκή εξουσία. Κι αυτό δεν έχει σχέση με κάποιου είδους εχθρότητα προς εσάς τους ίδιους, αλλά με τις ραγδαίες μεταβολές και συγκρούσεις που υφίστανται μέσα τους στην ηλικία αυτή.
